Livadi
03.05.2010, 02:42
PAULOWNIA YETİŞTİRİCİLİĞİ
http://www.paulownia.co.nz/paulownia.jpg
Giriş: Paulownia Çin’de yaşayan, çok hızlı büyüyen, içinde ülkemizin de bulunduğu Kuzey Yarıküre’de yaklaşık 24 milyon dekar arazide ve özellikle kerestesi için yetiştiriciliği yapılan bir ağaçtır. Ortalama ömrü 70 yıl olup, 5 yılda ekonomik kesime gelebilmekte ve ertesi yıl kesim yerinden tekrar sürmektedir. Dolayısıyla bir kere dikim yapıldıktan sonra aynı bitkilerden 60-70 yıl kadar verim elde edilebilmektedir.İklim İstekleri: Paulownia ülkemizde kışı çok sert geçen yerler hariç, hemen hemen her yerde, genellikle kavak yetişen yerlerde yetiştirilebilmektedir.
Paulownia tomentosa –20 oC, P.elongata-18 oC, P.fortunei ise –10 oC’ye dayanabilmektedir. Günlük ortalama sıcaklık +8 oC olduğunda gelişme başlar ve 24-29 oC’de en iyi gelişme görülür. Paulownia bol ışıklı yerleri sever. Fidanlar % 70 oranında gölgede kalırlarsa ölebilirler. Yağışın düzenli olduğu yerlerde 500-2000 mm yağış alan alanlarda sulamaya gerek yoktur. Kuvvetli rüzgar alan yerlerde özellikle genç ağaçlar ve fidanlar zararlanabilirler. Bu nedenle, kuvvetli rüzgarlı yerlerde ya rüzgar kıranlar tesis edilmeli daha sonra Paulownia dikilmeli veya tesisten vazgeçilmelidir. Toprak İstekleri: Paulownia ağacı, hafif killi, kumlu, geçirgen topraklardan hoşlanır. Bitki besin maddesince fakir olan topraklara dayanıklı olmakla birlikte, zengin topraklarda çok daha iyi gelişir. Toprakta taban suyu seviyesi 1.5 m’de yukarıda olmamalıdır. Bitkinin dinlenmede olduğu kış aylarında, birkaç günlük toprak üstündeki su göllenmesi köklerin boğulmasına neden olabilir. Toprak ph’sı 5.5-8.5 arasında olmalıdır. Dikim: Dikim ilkbaharda son donlar bittikten sonra başlar ve sonbahar ortalarına kadar devam eder. Ancak Antalya,Adana gibi sıcak bölgelerde yaz aylarında fazla sıcaklık nedeniyle dikimden kaçınılmalıdır. Bunun yanında bu bölgelerde kış aylarında da dikim yapılabilir. Fide veya fidanlar tüplü olmalıdır. Dikim sıklığı, yetiştirme gayesine göre değişebilmektedir. Şayet 8-12 yıllık bir yetiştiricilikten sonra kesim yapılacaksa 4x6 m ; 5-6 yıllık bir yetiştiricilikten sonra kesim yapılacaksa 4x4 m; sunta veya kağıt sanayine yönelik bir yetiştiricilikle her yıl kesim yapılacaksa 2x2 m veya 2x1 m aralık ve mesafe ile dikim yapılmalıdır.Dikim de önce toprak işlenir, çukurlara yanmış ahır gübresi verilir ve fidanlar dikilir. Dikimden sonra mutlaka can suyu verilmelidir.Sulama : Paulownia suyu seven bir bitkidir. Toprak nemi çok düşük veya çok yüksek olmamalıdır. Bitki susuz bırakılmamalı ancak her gün ve çok fazla su verilirse kökler boğulur ve bitki ölür. Toprak devamlı nemli bulundurulur. Genellikle kumsal topraklarda ve sıcak havalarda haftada bir sulama yapılır. Sulama fidanların etrafına yapılan çanaklara, biraz gelişmiş ağaçlara ise karık usulu ile yapılır. Kökleri oldukça derine indiğinden ilk 2 yıldan sonra genellikle sulamaya gerek kalmaz, ancak bitkiler devamlı gözlenir ve yapraklarda pörsüme görüldüğü taktirde hemen sulama yapılır.Gübreleme : Paulownia çok hızlı büyüyen ve geniş yapraklara sahip bir bitki olduğundan yüksek azota ihtiyaç gösterir. Dikimle toprağı N.P.K. içerikli temel kompoze gübre verilir. Daha sonraki yıllarda ilkbahar aylarında genellikle azotlu gübrelerle gübreleme yapılır. Bu dönemlerde azotlu gübreler tek olarak kullanıldığında daha etkili olmaktadırlar. Budama : Fidanlar dikildikten sonra oldukça hızlı bir büyüme görülür. İlk yıl dikim zamanına da bağlı olarak 4-5 m boya kadar çıkabilir. Büyüme esnasında yaprak koltuklarından çıkan yan sürgünler bir kaç santimetre olunca koparılmalıdır. Ancak yapraklara zarar verilmemelidir. Ertesi yıl bitki erken ilkbaharda toprak seviyesinden kesilir. Bitkide dipten yeni sürgünler gelir. Bunlardan en kuvvetlisi bırakılır, diğerleri koparılır. Bırakılan sürgün çok hızlı büyür ve yıl sonunda 7 m boya kadar çıkabilir. Bu bitki üzerinde 75-80 cm boyunda yapraklar meydana gelir, ve bunların koltuklarında tekrar sürgünler görülür. Bu sürgünler de düzenli olarak koparılmalıdır. Ancak yapraklar koparılmaz ve zararlanmamalarına dikkat edilir. Bu yapraklar zararlanırsa veya koparılırsa büyüme yavaşlar. İkinci yıl bitkinin bu hızlı büyütülmesi çok önemlidir. Çünkü ağacın en kaliteli kerestesini bu kısım oluşturacaktır.Soğuklarla birlikte bitki dinlenmeye girmekte ve yapraklar dökülmektedir.Kış aylarında en tepedeki 15-20 cm’lik kısım kuruyabilir. Bundan endişe etmemek gerekir. Çünkü ertesi yıl ilkbaharda havaların ısınması ile birlikte, bu kuruyan kısmın altında en üstteki göz sürmekte ve ileride bu kısımdaki kerestede önemsiz bir halka meydana gelmektedir. Mücadele : Paulownia’nın fazla zararlısına rastlanmamakla birlikte, bazı tırtıllar yapraklarını yiyebilmekte bu da büyümenin yavaşlamasına neden olmaktadır. Bu durumda sevin ve bunun gibi zirai mücadele ilaçları ile ilaçlama yapılır.
Prof.Dr.Ahmet MENGÜÇ
http://www.paulownia.co.nz/paulownia.jpg
Giriş: Paulownia Çin’de yaşayan, çok hızlı büyüyen, içinde ülkemizin de bulunduğu Kuzey Yarıküre’de yaklaşık 24 milyon dekar arazide ve özellikle kerestesi için yetiştiriciliği yapılan bir ağaçtır. Ortalama ömrü 70 yıl olup, 5 yılda ekonomik kesime gelebilmekte ve ertesi yıl kesim yerinden tekrar sürmektedir. Dolayısıyla bir kere dikim yapıldıktan sonra aynı bitkilerden 60-70 yıl kadar verim elde edilebilmektedir.İklim İstekleri: Paulownia ülkemizde kışı çok sert geçen yerler hariç, hemen hemen her yerde, genellikle kavak yetişen yerlerde yetiştirilebilmektedir.
Paulownia tomentosa –20 oC, P.elongata-18 oC, P.fortunei ise –10 oC’ye dayanabilmektedir. Günlük ortalama sıcaklık +8 oC olduğunda gelişme başlar ve 24-29 oC’de en iyi gelişme görülür. Paulownia bol ışıklı yerleri sever. Fidanlar % 70 oranında gölgede kalırlarsa ölebilirler. Yağışın düzenli olduğu yerlerde 500-2000 mm yağış alan alanlarda sulamaya gerek yoktur. Kuvvetli rüzgar alan yerlerde özellikle genç ağaçlar ve fidanlar zararlanabilirler. Bu nedenle, kuvvetli rüzgarlı yerlerde ya rüzgar kıranlar tesis edilmeli daha sonra Paulownia dikilmeli veya tesisten vazgeçilmelidir. Toprak İstekleri: Paulownia ağacı, hafif killi, kumlu, geçirgen topraklardan hoşlanır. Bitki besin maddesince fakir olan topraklara dayanıklı olmakla birlikte, zengin topraklarda çok daha iyi gelişir. Toprakta taban suyu seviyesi 1.5 m’de yukarıda olmamalıdır. Bitkinin dinlenmede olduğu kış aylarında, birkaç günlük toprak üstündeki su göllenmesi köklerin boğulmasına neden olabilir. Toprak ph’sı 5.5-8.5 arasında olmalıdır. Dikim: Dikim ilkbaharda son donlar bittikten sonra başlar ve sonbahar ortalarına kadar devam eder. Ancak Antalya,Adana gibi sıcak bölgelerde yaz aylarında fazla sıcaklık nedeniyle dikimden kaçınılmalıdır. Bunun yanında bu bölgelerde kış aylarında da dikim yapılabilir. Fide veya fidanlar tüplü olmalıdır. Dikim sıklığı, yetiştirme gayesine göre değişebilmektedir. Şayet 8-12 yıllık bir yetiştiricilikten sonra kesim yapılacaksa 4x6 m ; 5-6 yıllık bir yetiştiricilikten sonra kesim yapılacaksa 4x4 m; sunta veya kağıt sanayine yönelik bir yetiştiricilikle her yıl kesim yapılacaksa 2x2 m veya 2x1 m aralık ve mesafe ile dikim yapılmalıdır.Dikim de önce toprak işlenir, çukurlara yanmış ahır gübresi verilir ve fidanlar dikilir. Dikimden sonra mutlaka can suyu verilmelidir.Sulama : Paulownia suyu seven bir bitkidir. Toprak nemi çok düşük veya çok yüksek olmamalıdır. Bitki susuz bırakılmamalı ancak her gün ve çok fazla su verilirse kökler boğulur ve bitki ölür. Toprak devamlı nemli bulundurulur. Genellikle kumsal topraklarda ve sıcak havalarda haftada bir sulama yapılır. Sulama fidanların etrafına yapılan çanaklara, biraz gelişmiş ağaçlara ise karık usulu ile yapılır. Kökleri oldukça derine indiğinden ilk 2 yıldan sonra genellikle sulamaya gerek kalmaz, ancak bitkiler devamlı gözlenir ve yapraklarda pörsüme görüldüğü taktirde hemen sulama yapılır.Gübreleme : Paulownia çok hızlı büyüyen ve geniş yapraklara sahip bir bitki olduğundan yüksek azota ihtiyaç gösterir. Dikimle toprağı N.P.K. içerikli temel kompoze gübre verilir. Daha sonraki yıllarda ilkbahar aylarında genellikle azotlu gübrelerle gübreleme yapılır. Bu dönemlerde azotlu gübreler tek olarak kullanıldığında daha etkili olmaktadırlar. Budama : Fidanlar dikildikten sonra oldukça hızlı bir büyüme görülür. İlk yıl dikim zamanına da bağlı olarak 4-5 m boya kadar çıkabilir. Büyüme esnasında yaprak koltuklarından çıkan yan sürgünler bir kaç santimetre olunca koparılmalıdır. Ancak yapraklara zarar verilmemelidir. Ertesi yıl bitki erken ilkbaharda toprak seviyesinden kesilir. Bitkide dipten yeni sürgünler gelir. Bunlardan en kuvvetlisi bırakılır, diğerleri koparılır. Bırakılan sürgün çok hızlı büyür ve yıl sonunda 7 m boya kadar çıkabilir. Bu bitki üzerinde 75-80 cm boyunda yapraklar meydana gelir, ve bunların koltuklarında tekrar sürgünler görülür. Bu sürgünler de düzenli olarak koparılmalıdır. Ancak yapraklar koparılmaz ve zararlanmamalarına dikkat edilir. Bu yapraklar zararlanırsa veya koparılırsa büyüme yavaşlar. İkinci yıl bitkinin bu hızlı büyütülmesi çok önemlidir. Çünkü ağacın en kaliteli kerestesini bu kısım oluşturacaktır.Soğuklarla birlikte bitki dinlenmeye girmekte ve yapraklar dökülmektedir.Kış aylarında en tepedeki 15-20 cm’lik kısım kuruyabilir. Bundan endişe etmemek gerekir. Çünkü ertesi yıl ilkbaharda havaların ısınması ile birlikte, bu kuruyan kısmın altında en üstteki göz sürmekte ve ileride bu kısımdaki kerestede önemsiz bir halka meydana gelmektedir. Mücadele : Paulownia’nın fazla zararlısına rastlanmamakla birlikte, bazı tırtıllar yapraklarını yiyebilmekte bu da büyümenin yavaşlamasına neden olmaktadır. Bu durumda sevin ve bunun gibi zirai mücadele ilaçları ile ilaçlama yapılır.
Prof.Dr.Ahmet MENGÜÇ