Livadi
17.03.2010, 19:29
Yüzgeç
http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/5/54/Bal%C4%B1k.png
Yüzgeç, balığın su içeresindeki hareketine yardımcı olan organlardır. Balıklarda yüzgeçler kara hayvanlarındaki kol ve bacaklara eşdeğerdir. Balığın su içerisindeki yüzme işlemi büyük ölçüde kaslarla sağlanır. Bu harekete farklı yüzgeçli değişik görevler için yardımcı olurlar.
Konu başlıkları
* 1 Tek yüzgeçler
* 2 Çift yüzgeçler
* 3 Diffuserk tip
* 4 Homoserk tip
* 5 Heteroserk tip
* 6 Görevleri
Tek yüzgeçler
* Sırt yüzgeci (Dorsal yüzgeç)
* Kuyruk yüzgeci (Kaudal yüzgeç)
* Anal yüzgeçler
* Adipoz (yağ) yüzgeçler
Çift yüzgeçler
* Göğüs yüzgeci (Pektoral yüzgeç)
* Karın yüzgeci (Ventral yüzgeç) 3'e ayrılır:
1. Abdominal tipte : Pektoral yüzgeçler önde,ventral yüzgeçler arkadadır. Çoğu balık bu tipte ventral yüzgeç taşır. (hamsi,kefal,alabalık)
2. Torasik tipte : Pektoral yüzgeç ve ventral yüzgeçlerin herikisi de aynı hizadadır.(çipura,dülger,iskorpit)
3. Jugular tipte : Ventral yüzgeçler önde, pektoral yüzgeçler arkadadır.(fener balığı, dil balığı, pisi balığı)
Yüzgeçler, iki katlı bir deri kıvrımıyla onu destekleyen elemanlardan oluşmuştur. Destek elemanları segmentsiz, tek parçalı, sert ve sivri uçlu dikey ışınlar ile segmentli ve çoğunlukla uçları çatallanmış yumuşak ışınlardır. Bazı balık türlerinde, özellikle alabalıklarda, sırt yüzgeci ile kuyruk yüzgeci arasında bir yağ yüzgeci (adipöz yüzgeç) bulunmaktadır. Bu yüzgeç diğer yüzgeçlerde bulunan yüzgeç ışınlarını ihtiva etmez.
Kuyruk sapının ucuna bağlanan ve kuyruk kısmını çevreleyen yüzgece kuyruk yüzgeci (kaudal) denir. Bu yüzgeç balık türleri arasında değişik şekillerde gösterilir.
Diffuserk tip
Omurganın ucu düz olarak, hiçbir kıvrım yapmadan kuyruk ucuna kadar uzanır, kuyruğu iki eşit parçaya ayırır. Dolayısıyla kuyruk yüzgeci tek parça ve sonu sivri olan bir görünümü arz eder. (örn : Agnatha, Dipnoi)
Homoserk tip
Çatallı kuyruklu balıklarda kuyruktaki iki lob birbirine eşit olmasına homoserk tip kuyruk yüzgeci denir. (örn : Hamsi, İstavrit, Levrek)
Heteroserk tip
Kuyruk yüzgecinin iki lobu birbirinden farklı büyüklükte olmakta ve son kuyruk omurları üst loba doğru yönelmiş bulunmaktadır. (örn : Squaliformes (köpekbalıkları), Mersinbalıkları)
Bazı balıkların erkeklerinin anal yüzgeci değişikliğe uğrayarak uzanmış bir cinsiyet (kopulasyon) organı oluşmuştur. Bazı balıklarda gerek sırt yüzgeci ile kuyruk yüzgeci arasında gerekse anal yüzgeçle kuyruk yüzgeci arasında çok sayıda küçük kolayca sağa sola dönebilen yüzgeçler bulunur. Bunlara yalancı yüzgeç adı verilir.
Görevleri
Yüzgeçler balığın su içindeki hareketine yardımcı olan organlardır. Kuyruk yüzgeci sağa sola hareketle balığın ileriye doğru hareketini sağlar. Sırt ve anal yüzgeçler vücudun yön almasını sağlarlar. Ani ve hızlı dönüşlerde yön değiştirir.
http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/5/54/Bal%C4%B1k.png
Yüzgeç, balığın su içeresindeki hareketine yardımcı olan organlardır. Balıklarda yüzgeçler kara hayvanlarındaki kol ve bacaklara eşdeğerdir. Balığın su içerisindeki yüzme işlemi büyük ölçüde kaslarla sağlanır. Bu harekete farklı yüzgeçli değişik görevler için yardımcı olurlar.
Konu başlıkları
* 1 Tek yüzgeçler
* 2 Çift yüzgeçler
* 3 Diffuserk tip
* 4 Homoserk tip
* 5 Heteroserk tip
* 6 Görevleri
Tek yüzgeçler
* Sırt yüzgeci (Dorsal yüzgeç)
* Kuyruk yüzgeci (Kaudal yüzgeç)
* Anal yüzgeçler
* Adipoz (yağ) yüzgeçler
Çift yüzgeçler
* Göğüs yüzgeci (Pektoral yüzgeç)
* Karın yüzgeci (Ventral yüzgeç) 3'e ayrılır:
1. Abdominal tipte : Pektoral yüzgeçler önde,ventral yüzgeçler arkadadır. Çoğu balık bu tipte ventral yüzgeç taşır. (hamsi,kefal,alabalık)
2. Torasik tipte : Pektoral yüzgeç ve ventral yüzgeçlerin herikisi de aynı hizadadır.(çipura,dülger,iskorpit)
3. Jugular tipte : Ventral yüzgeçler önde, pektoral yüzgeçler arkadadır.(fener balığı, dil balığı, pisi balığı)
Yüzgeçler, iki katlı bir deri kıvrımıyla onu destekleyen elemanlardan oluşmuştur. Destek elemanları segmentsiz, tek parçalı, sert ve sivri uçlu dikey ışınlar ile segmentli ve çoğunlukla uçları çatallanmış yumuşak ışınlardır. Bazı balık türlerinde, özellikle alabalıklarda, sırt yüzgeci ile kuyruk yüzgeci arasında bir yağ yüzgeci (adipöz yüzgeç) bulunmaktadır. Bu yüzgeç diğer yüzgeçlerde bulunan yüzgeç ışınlarını ihtiva etmez.
Kuyruk sapının ucuna bağlanan ve kuyruk kısmını çevreleyen yüzgece kuyruk yüzgeci (kaudal) denir. Bu yüzgeç balık türleri arasında değişik şekillerde gösterilir.
Diffuserk tip
Omurganın ucu düz olarak, hiçbir kıvrım yapmadan kuyruk ucuna kadar uzanır, kuyruğu iki eşit parçaya ayırır. Dolayısıyla kuyruk yüzgeci tek parça ve sonu sivri olan bir görünümü arz eder. (örn : Agnatha, Dipnoi)
Homoserk tip
Çatallı kuyruklu balıklarda kuyruktaki iki lob birbirine eşit olmasına homoserk tip kuyruk yüzgeci denir. (örn : Hamsi, İstavrit, Levrek)
Heteroserk tip
Kuyruk yüzgecinin iki lobu birbirinden farklı büyüklükte olmakta ve son kuyruk omurları üst loba doğru yönelmiş bulunmaktadır. (örn : Squaliformes (köpekbalıkları), Mersinbalıkları)
Bazı balıkların erkeklerinin anal yüzgeci değişikliğe uğrayarak uzanmış bir cinsiyet (kopulasyon) organı oluşmuştur. Bazı balıklarda gerek sırt yüzgeci ile kuyruk yüzgeci arasında gerekse anal yüzgeçle kuyruk yüzgeci arasında çok sayıda küçük kolayca sağa sola dönebilen yüzgeçler bulunur. Bunlara yalancı yüzgeç adı verilir.
Görevleri
Yüzgeçler balığın su içindeki hareketine yardımcı olan organlardır. Kuyruk yüzgeci sağa sola hareketle balığın ileriye doğru hareketini sağlar. Sırt ve anal yüzgeçler vücudun yön almasını sağlarlar. Ani ve hızlı dönüşlerde yön değiştirir.