Jersey Sığır Irkı [Arşiv] - Tarım Bilgi Paylaşım Forumu

Mr.Muhendis

03.01.2010, 20:22

http://i47.tinypic.com/1ny3io.jpg

Adını, İngiltere ile Fransa arasında yer alan kanal adalarından biri olan Jersey adasından biri olan Jersey adasından almıştır. Dünyanın birçok ülkesine buradan yayılan Jersey ırkı, sütte yağ oranı en yüksek sütçü ırk olarak bilinir. Bunun yanında küçük cüsseli bu ırkın erkeklerinin besi yeteneği son derece geridir. Entansif beside günlük canlı ağırlık artışı 600-700 g civarındadır. Bu nedenle yetiştiriciler erkek buzağıları en kısa zamanda ve masrafsız bir şekilde elden çıkarma yoluna giderler. Hatta Türkiye’de bazı bölgelerde Jersey erkek buzağılarının doğumu takiben öldürülmesi dahi söz konusudur.

Jersey ırkının ortalama süt verimi 3000 kg, sütte yağ oranı %5 civarındadır ve sütünün rengi diğer ırkların sütüne göre daha sarıdır. Rengi açık kirli sarıdan koyu kahveye kadar değişen Jerseylerin önemli bir özelliği de diğer ırklara göre dış etkenlere hızlı ve aşırı reaksiyon göstermeleridir.

Mr.Muhendis

03.01.2010, 20:22

İngiltere ve Fransa arasındaki kanal adaları sığır ırklarından birisidir. İsmini anavatanı olan Jersey adasından almıştır. Bos taurus barchiceros grubundandır. Jersey ırkı dünyada pek çok ülkeye yayılmıştır. Gödürüldükleri yerlerde saf olarak kullanıp yerli ırklarlada melezleme yapılmıştır. Türkiyeye ilk olarak 1958 yılında amerikadan samsun-karaköy harasına getirilmiş ve Karadeniz Jersey ırkı yetiştirme bölgesi seçilmiştir.

Nitekim 1960 yıllarından beri Karadeniz bölgesinde gerek tabii,gerekse sun’i tohumlama yoluyla yerli sığır materyalinin Jersey ırkı ile melezlenmesi yapılmıştır.Bu arada gerek kamu gerekse özel sektörlerde saf Jersey ırkı ithali yapılmıştır. Bugün bölgede 150,000 saf olmak üzere 900,000 civarında saf ve melez Jersey ırkı bulunmaktadır.

Fiziksel Özellikleri
Jersey ırkı inekler sütçü sığır ırklarının en ufak yapılısıdır. Ergin ineklerde ortalama ağırlık 400 kg civarındadır. Amerikan jerseyler avrupadakilerden biraz daha iri yapılıdır. Jerseylerde renk açık kahverenginden siyaha kadar değişir. En yaygını geyik rengidir. Baş ,boyun,omuz ve butlarda kıllar daha koyu renklidir. Bazılarında beyaz alacalıklar görülür. Burun ve meme siyah olup etrafında beyaz bir halka vardır. Jerseyler sütçü tipinin en güzel örneğine sahip zarif ve estetik hayvanlardır. Meme yapısı ve meme bağlantıları yönünden sütçü sığır ırkları arasında en seçkin özelliğe sahiptir.

Fonksiyonel Özellikleri
Jersey ırkı, sütçü karakterleri tamamen gösteren bir ırktır. İnce kemik yapısı, dolgun meme yapısı, küçük baş, kaburgaları, ince derisi, boyun yapısı ile sütçü bir ırkın timsalidir. Vücut rengi ve siyah gözleriyle “ geyik benzeri” bir ırktır. İnekler açık kahverengi olup, göz çevresi ve kirpikler siyahtır. Boğaların vücudu kahverengi, baş ve boyun bölgesi siyah renktedir. Boğaların ortalama ağırlığı 680 kg, ineklerin ise 450 kg civarındadır. Boynuzları küçük bir ırktır. Mera ve çayırlarda kolay beslenen, otu maksimum derecede iyi değerlendiren, sütünün yağı, proteini, kuru maddesi yüksek bir ırktır. Tüyleri kısa, meme bağları sağlam olup, hem iklime uyum sağlayan, sıcaklık stresine dayanıklı, küçük cüsseli hayvanlardır. Tırnakları ve burun ucu siyahtır. Hafif cüsseli olduğundan tırnak hastalıklarına karşı da dayanıklı olup, tam bir mera hayvanıdır.

Jersey ırkı inekler tereyağı ve peynir fabrikasıdır. Sütü proteinden, yağdan zengin olduğu gibi kalsiyum oranı da yüksektir. Dünya’da çok geniş yayılım bulmuştur. Bir laktasyonda canlı ağırlığının 13 katı süt verir. Güç doğum söz konusu olmaz. Doğumu takiben daha kolay döl tutar, boş günlerin sayısı azdır. Uzun ömürlü bir ırktır. ABD’de Jersey ırkı inekler ortalama 7270 kg. süt verir. Süt yağı ortalaması % 5 civarındadır.

Peynir/ süt oranı yüksektir. Protein oranı %3,5 - %3,6 civarındadır. Mastitise ve ayak hastalıklarına karşı dayanıklı bir ırk olması Jersey ırkı ineklerin uzun ömürlü olmasını sağlar. Ancak; sütteki kalsiyum oranı yüksekliği Jersey ırkını hipokalsemiye karşı daha duyarlı hale getirir. Jersey ırkında buzağı doğum ağırlığı ortalama 25 kg olup, erkek buzağılar besiye uygun değildir. Bu durum Jersey ırkının en önemli dezavantajıdır.

Jersey ırkı yemden yararlanma açısından çok avantajlıdır. Otu ve yemi kolayca süte, yağa, proteine çeviren bu hayvanların dışkısı da azdır. Örneğin, 200 holstein sığırın dışkısı, 300 jersey sığırın dışkısına eşittir. Dışkıyı halletme problemi olan bazı işletmeler bu yüzden Jersey ırkını tercih etmektedirler.

Diğer yandan Avustralya’daki birçok ticari işletme süt yağı ve kuru madde primi alabilmek için holstein Jersey melezi yapmakta, ya da holstein ve Jersey inekleri aynı sürüde bulundurmaktadır. ABD’de sütçü işletmelerde holstein ırkından sonra ikinci sırayı Jersey ırkı sürüler almaktadır.

Bunun yanında küçük cüsseli bu ırkın erkeklerinin besi yeteneği son derece geridir. Entansif beside günlük canlı ağırlık artışı 600-700 g civarındadır. Bu nedenle yetiştiriciler erkek buzağıları en kısa zamanda ve masrafsız bir şekilde elden çıkarma yoluna giderler.