Livadi
24.12.2009, 08:56
http://img490.imageshack.us/img490/4836/visne071cb.jpg
VİŞNE YETİŞTİRİCİLİĞİ
VİŞNE
Anadolu birçok meyve türünde olduğu gibi, vişnenin de anavatanı sınırları içerisinde yer almaktadır. Ülkemizde hemen hemen her bölgede vişne yetiştiriciliği yapılmakta olup, üretilen vişne derin dondurma, kurutma, meyve suyu, konserve ve reçel yapımı şeklide değerlendirilmekle birlikte dış ülkelere dondurulmuş halde ihraç edilmektedir.
Vişnede gerek üretim gerekse pazarlama yönünden herhangi bir sıkıntı yaşanmamaktadır. Vişneler4-5 yaşında verime geçerler,tam ve ekonomik olarak verime geçmeleri 8-10 yılı bulur. Ekonomik ömrü ise 20-25 yıldır. Vişneler ılıman iklimlerde çok iyi yetişmesine rağmen diğer meyvelere göre soğuk ve sıcaklara daha çok dayanmakta ve iklim değişikliklerine daha iyi adapte olmaktadır. Vişne bahçesi tesis ederken nelere dikkat etmeliyiz?
Vişne bahçesi kurarken öncelikle bahçe toprağı analiz ettirilerek vişne için uygun olup olmadığı belirlenmelidir. Yer ve yöney olarak doğal drenajı iyi donlardan ari ve kuzey rüzgarlarına kapalı olan yerler tercih edilmelidir.
ANAÇ SEÇİMİ
Toprak yapısına ve iklim koşullarına uygun anaç ve çeşit seçilmelidir. Örneğin kurak ve kireçli topraklarda idris anacı tercih edilmelidir. Verimli, derin, rutubetli ve drenajı iyi yapılmış taban arazilerde yabani kiraz kullanılmalıdır.
ÇEŞİT SEÇİMİ
Vişne çeşitlerinde döllenme sorunu olmayıp, tek çeşitle bahçe tesis edilebilir. İkinci bir çeşidin kullanılması ise verimi daha çok arttırır. Enstitümüzde yapılan çalışmalar sonucunda,ilimiz için Menemen 1389çeşidi ile1416 ve1391 nolu Kütahya vişnesi tiplerini önerebiliriz.
DİKİM
Diğer önemli bir hususta dikim sıklığına dikkat edilmesidir. Dikim, mutlaka dikim tahtası kullanılarak yapılmalıdır. Dikimden önce arazi tesviye edilmeli ve 90cm aralıklarla dip kazanla Ağustos-Eylül ayında sürülmelidir. Kısmi taban suyu ve su birikmesi gibi problem oluşacak ise 40-50m aralıklarla hendekler oluşturulmalıdır. Fidanlar en uygun Sonbaharda dikilmeli ve dikim sırasında çukurlara bir kürek süperfosfat ile 100gr Amonyumsülfat dikim toprağına karıştırılmalıdır. Düz arazilerde dikim kare, dörtgen, satranç veya üçgen
şeklinde,meyilli arazilerde ise baklava dilimi şeklinde uygulanır Uygulanacak olan sıra arası ve sıra üzeri mesafe ise 4x4m veya3x4m olmalıdır. Dikimden sonra tepe kesiminde acele edilmemesi gerekir. Bu işler gözler iyice kabardığında yapılırsa oluşacak ilk kat dallar daha geniş açılı olur. Sert geçmeyen yerlerde az sayılardaki çöğürler(piçler) sürgün göz aşısıyla aşılanabilir .Ancak en uygun aşı durgun göz aşısıdır .Durgun göz aşısı teorik olarak temmuzun ikinci yarısından itibaren yapılabilirse de hem şaşırtılan çöğürlerde hem de o yılın çöğürlerinde ağustos sonlarına doğru yapılması pratik açıdan daha uygundur .Eğer tutmayan aşılar için ’tamir aşısı’ düşünülüyorsa aşı zamanı eylüle sarkmamalıdır.
BUDAMA
Vişne meyve türleri içerisinden az budama isteyen ağaçlardandır. Dikimden sonraki birkaç yıl içerisinde ana dallar iyice teşkil ettikten sonra yapılacak budamalar kuruyan, birbirine çapraz büyüyerek tacın içini sıklaştıran çok zayıf büyüyen ana dallarla rekabete girecek olan obur dalları,kesmekten ibaret olmaktadır. Bu tabi durumdan faydalanarak gereksiz budamalardan kaçınılmalıdır .Aksi takdirde ağaçların meyveye yatmaları gecikir. Vişne gelişim itibariyle daha çok yayvan bir taç şekli oluşturur. Vişneler genellikle modifiye lider ( değişik doruk dallı) sistem şeklinde taçlandırılır. Yaygın olarak uygulanan ise modifiye lider sistemdir. Fidanlar, tercihen 1.5-2 cm. çapında, 150-200cm. boyunda, bir yaşlı ve kuvvetli olmalıdır. Bu fidanların tepeleri 90-107cm. den vurulur. Lider haricinde seçilen 4 yan dalın ana gövde üzerinde birbirlerinden 30cm. aralıkta ve ana gövde ile aralarındaki açının 45-60° olması gerekir. Ağaçlar çiçeğe yatıncaya kadar çok az budanmalıdır. Kısaca vişne ömrü boyunca hafif budama ister.
GÜBRELEME
Vişne ağaçlarının gübrelenmesinde birçok faktör etkilidir. Ortalama değerler verilecek olursa vişne bahçelerinde özellikle ilk kuruluş devresinde dekara 2-3 ton yanmış çiftlik gübresi verilmesi ve bunun 2 yılda bir tekrarlanması ağaçların gelişmesi açısından yararlıdır. Dikimi izleyen ilk yıllarda, yani ağaçların teşekkülü esnasında çok kuvvetli gübre verilmesi sakıncalıdır. Çünkü kuvvetli vegatatif gelişme gösterir ve meyve teşekkülü gecikir. Ancak verime yatmış ağaçlarda durum farklı olup, bunlara her yıl yukarıda belirtilen çiftlik gübresi dışında yapılacak toprak ve yaprak analizleri doğrultusunda inorganik gübre verilmelidir. Yıllık yağışın 400 mm ve üzerinde olduğu yerlerde vişneyi sulamaya gerek yoktur. Ancak bu yağışların altında ki yerlerde ise yılda 2–3 kez sulama yapılması vegetatif ve generatif gelişme açısından yararlı olacaktır.
HASAT
Vişneler hasat olgunluğuna geldikleri zaman toplanmalıdır. Bu ise, meyvenin normal irilik, rengini ve çeşide özgü tad ve aromasını alması demektir. Şurası çok iyi bilinmelidir ki, bu türlerde meyveler hasat zamanına doğru iriliklerini büyük ölçüde artırmakta ve böylece verim miktarı % 35-40 artmaktadır. Ekonomik düşünceden dolayı, vişneler genellikle bir defada hasat edilirler ve yine genellikle el ile ve sapları ile beraber toplanırlar. Toplama esnasında meyve dalcıkları kırılmamalıdır. Toplanan meyveler 3-5 kg.lık sepet veya kovalara konur ve ambalaj yerlerine böyle gönderilir.
HAZIRLAYAN: MERAL ASLAY
VİŞNE YETİŞTİRİCİLİĞİ
VİŞNE
Anadolu birçok meyve türünde olduğu gibi, vişnenin de anavatanı sınırları içerisinde yer almaktadır. Ülkemizde hemen hemen her bölgede vişne yetiştiriciliği yapılmakta olup, üretilen vişne derin dondurma, kurutma, meyve suyu, konserve ve reçel yapımı şeklide değerlendirilmekle birlikte dış ülkelere dondurulmuş halde ihraç edilmektedir.
Vişnede gerek üretim gerekse pazarlama yönünden herhangi bir sıkıntı yaşanmamaktadır. Vişneler4-5 yaşında verime geçerler,tam ve ekonomik olarak verime geçmeleri 8-10 yılı bulur. Ekonomik ömrü ise 20-25 yıldır. Vişneler ılıman iklimlerde çok iyi yetişmesine rağmen diğer meyvelere göre soğuk ve sıcaklara daha çok dayanmakta ve iklim değişikliklerine daha iyi adapte olmaktadır. Vişne bahçesi tesis ederken nelere dikkat etmeliyiz?
Vişne bahçesi kurarken öncelikle bahçe toprağı analiz ettirilerek vişne için uygun olup olmadığı belirlenmelidir. Yer ve yöney olarak doğal drenajı iyi donlardan ari ve kuzey rüzgarlarına kapalı olan yerler tercih edilmelidir.
ANAÇ SEÇİMİ
Toprak yapısına ve iklim koşullarına uygun anaç ve çeşit seçilmelidir. Örneğin kurak ve kireçli topraklarda idris anacı tercih edilmelidir. Verimli, derin, rutubetli ve drenajı iyi yapılmış taban arazilerde yabani kiraz kullanılmalıdır.
ÇEŞİT SEÇİMİ
Vişne çeşitlerinde döllenme sorunu olmayıp, tek çeşitle bahçe tesis edilebilir. İkinci bir çeşidin kullanılması ise verimi daha çok arttırır. Enstitümüzde yapılan çalışmalar sonucunda,ilimiz için Menemen 1389çeşidi ile1416 ve1391 nolu Kütahya vişnesi tiplerini önerebiliriz.
DİKİM
Diğer önemli bir hususta dikim sıklığına dikkat edilmesidir. Dikim, mutlaka dikim tahtası kullanılarak yapılmalıdır. Dikimden önce arazi tesviye edilmeli ve 90cm aralıklarla dip kazanla Ağustos-Eylül ayında sürülmelidir. Kısmi taban suyu ve su birikmesi gibi problem oluşacak ise 40-50m aralıklarla hendekler oluşturulmalıdır. Fidanlar en uygun Sonbaharda dikilmeli ve dikim sırasında çukurlara bir kürek süperfosfat ile 100gr Amonyumsülfat dikim toprağına karıştırılmalıdır. Düz arazilerde dikim kare, dörtgen, satranç veya üçgen
şeklinde,meyilli arazilerde ise baklava dilimi şeklinde uygulanır Uygulanacak olan sıra arası ve sıra üzeri mesafe ise 4x4m veya3x4m olmalıdır. Dikimden sonra tepe kesiminde acele edilmemesi gerekir. Bu işler gözler iyice kabardığında yapılırsa oluşacak ilk kat dallar daha geniş açılı olur. Sert geçmeyen yerlerde az sayılardaki çöğürler(piçler) sürgün göz aşısıyla aşılanabilir .Ancak en uygun aşı durgun göz aşısıdır .Durgun göz aşısı teorik olarak temmuzun ikinci yarısından itibaren yapılabilirse de hem şaşırtılan çöğürlerde hem de o yılın çöğürlerinde ağustos sonlarına doğru yapılması pratik açıdan daha uygundur .Eğer tutmayan aşılar için ’tamir aşısı’ düşünülüyorsa aşı zamanı eylüle sarkmamalıdır.
BUDAMA
Vişne meyve türleri içerisinden az budama isteyen ağaçlardandır. Dikimden sonraki birkaç yıl içerisinde ana dallar iyice teşkil ettikten sonra yapılacak budamalar kuruyan, birbirine çapraz büyüyerek tacın içini sıklaştıran çok zayıf büyüyen ana dallarla rekabete girecek olan obur dalları,kesmekten ibaret olmaktadır. Bu tabi durumdan faydalanarak gereksiz budamalardan kaçınılmalıdır .Aksi takdirde ağaçların meyveye yatmaları gecikir. Vişne gelişim itibariyle daha çok yayvan bir taç şekli oluşturur. Vişneler genellikle modifiye lider ( değişik doruk dallı) sistem şeklinde taçlandırılır. Yaygın olarak uygulanan ise modifiye lider sistemdir. Fidanlar, tercihen 1.5-2 cm. çapında, 150-200cm. boyunda, bir yaşlı ve kuvvetli olmalıdır. Bu fidanların tepeleri 90-107cm. den vurulur. Lider haricinde seçilen 4 yan dalın ana gövde üzerinde birbirlerinden 30cm. aralıkta ve ana gövde ile aralarındaki açının 45-60° olması gerekir. Ağaçlar çiçeğe yatıncaya kadar çok az budanmalıdır. Kısaca vişne ömrü boyunca hafif budama ister.
GÜBRELEME
Vişne ağaçlarının gübrelenmesinde birçok faktör etkilidir. Ortalama değerler verilecek olursa vişne bahçelerinde özellikle ilk kuruluş devresinde dekara 2-3 ton yanmış çiftlik gübresi verilmesi ve bunun 2 yılda bir tekrarlanması ağaçların gelişmesi açısından yararlıdır. Dikimi izleyen ilk yıllarda, yani ağaçların teşekkülü esnasında çok kuvvetli gübre verilmesi sakıncalıdır. Çünkü kuvvetli vegatatif gelişme gösterir ve meyve teşekkülü gecikir. Ancak verime yatmış ağaçlarda durum farklı olup, bunlara her yıl yukarıda belirtilen çiftlik gübresi dışında yapılacak toprak ve yaprak analizleri doğrultusunda inorganik gübre verilmelidir. Yıllık yağışın 400 mm ve üzerinde olduğu yerlerde vişneyi sulamaya gerek yoktur. Ancak bu yağışların altında ki yerlerde ise yılda 2–3 kez sulama yapılması vegetatif ve generatif gelişme açısından yararlı olacaktır.
HASAT
Vişneler hasat olgunluğuna geldikleri zaman toplanmalıdır. Bu ise, meyvenin normal irilik, rengini ve çeşide özgü tad ve aromasını alması demektir. Şurası çok iyi bilinmelidir ki, bu türlerde meyveler hasat zamanına doğru iriliklerini büyük ölçüde artırmakta ve böylece verim miktarı % 35-40 artmaktadır. Ekonomik düşünceden dolayı, vişneler genellikle bir defada hasat edilirler ve yine genellikle el ile ve sapları ile beraber toplanırlar. Toplama esnasında meyve dalcıkları kırılmamalıdır. Toplanan meyveler 3-5 kg.lık sepet veya kovalara konur ve ambalaj yerlerine böyle gönderilir.
HAZIRLAYAN: MERAL ASLAY