Livadi
17.12.2009, 16:45
Bitki gelişimini geciktiren kimyasallar bir çok kültür bitkisinde kullanılsa da, en yaygın kullanıldığı alan süs bitkileridir. Zira bitkisel üretimin genel amacı, pazarın en hareketli ve fiyatların en yüksek dönemine rastlayan zamanda ve periyotta üretimin sağlamasıdır. Bu dönem dışında yapılacak bir üretimin profesyonel bir üreticiyi tatmin etmesi beklenemez. Bu gerçek tüm dünyada kabul edilmekte ve yetiştirilen ürünlerin bu gerçeğe göre disiplin altına alınması kaçınılmaz gözükmektedir.
Bu konu özellikle süs bitkilerinin yetiştirilmesinde ve pazarlanmasında son derece önemli bir konudur. Bu nedenle bu tür BGD 'lerin süs bitkilerinde kullanımı önem kazanmıştır. Bu kimyasalların kullanımı ile büyüme ve gelişmenin kontrol altına alınarak pazarlamanın, talebin en yüksek dönemine göre yapılmasını sağlamak bu kimyasalların kullanım amacını oluşturmaktadır.
Bu amaç dışında belirli spesifik kültür bitkilerinde (tütün, kolza çeltik, buğday, vb.) özel amaçlara yönelik olarak kullanımları da söz konusu olan ve dünya genelinde de kullanılmakta olan bu grup kimyasallardan 6 adedi ülkemizde ruhsatlı bulunmaktadır. Çok amaçlı ve tek amaçlı olarak çeşitli kültür bitkilerinde kullanılmakta olan bu kimyasallar butralin, chlormequat, chlorpropham, maleic hydrazide, mepiquat chloride ve n-decanol’dür.
Çok Amaçlı Kullanılan Preparatlar
Genel Adı aminozide
Kimyasal Adı :Butanedioic acid mono (2,2 dimethyl hydrazide)
Toksisitesi : LD50 8400 mg/kg
Kullanım Alanı : Süs bitkileri
Etki Şekli : Bu preparat kullanıldığı bitkilerde boğumlar arası mesafeyi kısaltır. Ayrıca kurak ve don şartlarına karşı bitki direncini arttırır. Daha kısa fakat kuvvetli gövde ve daha koyu yaprak oluşumu sağlar. Diğer bir ifade ile, fidelerin arzu edilmeyen ince-uzun gelişmelerini geçici olarak durdurur.
Monokot bitkileri bu kimyasala hiç cevap vermez. Fakat tüm dikot bitkiler değişik oranlarda cevap verirler.
En çok kullanıldığı bitkiler, krizantem, ortanca, poinsettia (Euphorbia spp.), odunsu süs bitkileri ve park-bahçe alanlarında yetiştirilen çiçekli tarh bitkileridir.
Uygulama şekli ve dozu için etiket tavsiyesine göre hareket edilmelidir.
Türkiye' de ruhsatlı preparatı yoktur.
Genel Adı: Chlormequat chloride
Kimyasal Adı: (2-chloroethyl) N, N, N-trimethyl ammonium chloride
Kullanım Alanı: Süs bitkileri ve diğer bazı kültürler.
Chlormequat chloride, dünya genelinde en çok kullanılan bir BGD'dir. Süs bitkilerinden geranium (sardunya), azalea'ler (Rhododentron spp.), poinsettia'lar (Euphorbia spp.) ve hibiscus türleri önemli kullanım alanlarıdır.
Hindistan'da elma ve armutta çiçek gözü oluşumunu hızlandırmak, şeker kamışında ise olgunlaşmayı sağlamak amaçları ile kullanılmaktadır.
Uygulanması:
Topraktan: Kalemden köklendirilmiş süs bitkilerinde saçak sisteminin yeterince geliştiği dönemde toprağa veya saksılara uygulanır.
Yapraktan: Uç alımı tamamlanmış (piçlenmiş) süs bitkilerinde bir hafta içinde uygulama yapılmalıdır. Hububat kültürlerinde "kardeşlenme dönemi" içinde, fakat sapa kalkmadan önce uygulanmalıdır.
Genel Adı : Mepiquat chloride
Kimyasal Adı: 1,1-Dimethylpiperidinium chloride.
Kullanım Alanı: Mepiquat chloride'in dünya genelinde en yaygın kullanım alanı pamuktur. Bunun dışında bazı ülkelerde soğan, sarımsak, patates ve bağda verimi artırmaya yönelik olarak kullanılmaktadır.
Uygulanması:
Pamukta: Pamuğun erken çimlenme döneminde bitkilerin ortalama minimum 50 cm. yüksekliğe ulaştığı şartlarda yapraktan yapılmalıdır. Geniş alanlarda uçak uygulamaları yapılabilir.
Bağda: Çiçeklenme başlangıcında birinci, meyvelenme başlangıcında ikinci uygulama tavsiye edilmektedir.
GenelAdı: Ancymidol
Kimyasal Adı: ?-cyclopropyl-4-methoxy (?-pyrimin-5-yl) benzylalcohol
Toksisitesi :LD50 4500 mg/kg
Kullanım alanı :Süs bitkileri
Azelea'lar (Rhododentron spp) krizantem, zambak, poinsettia'lar (Euphorbia spp.), lale, delphenium, dahlia, yapraklı süs bitkileri, park çiçekleri v.b
Uygulanması : Topraktan ve yapraktan yapılabilir.Topraktan uygulamalara nem yönünden dikkat edilmeli ve normal nemli şartlarda yapılmalıdır.
Türkiye'de ruhsatlı preparatı yoktur.
Bu konu özellikle süs bitkilerinin yetiştirilmesinde ve pazarlanmasında son derece önemli bir konudur. Bu nedenle bu tür BGD 'lerin süs bitkilerinde kullanımı önem kazanmıştır. Bu kimyasalların kullanımı ile büyüme ve gelişmenin kontrol altına alınarak pazarlamanın, talebin en yüksek dönemine göre yapılmasını sağlamak bu kimyasalların kullanım amacını oluşturmaktadır.
Bu amaç dışında belirli spesifik kültür bitkilerinde (tütün, kolza çeltik, buğday, vb.) özel amaçlara yönelik olarak kullanımları da söz konusu olan ve dünya genelinde de kullanılmakta olan bu grup kimyasallardan 6 adedi ülkemizde ruhsatlı bulunmaktadır. Çok amaçlı ve tek amaçlı olarak çeşitli kültür bitkilerinde kullanılmakta olan bu kimyasallar butralin, chlormequat, chlorpropham, maleic hydrazide, mepiquat chloride ve n-decanol’dür.
Çok Amaçlı Kullanılan Preparatlar
Genel Adı aminozide
Kimyasal Adı :Butanedioic acid mono (2,2 dimethyl hydrazide)
Toksisitesi : LD50 8400 mg/kg
Kullanım Alanı : Süs bitkileri
Etki Şekli : Bu preparat kullanıldığı bitkilerde boğumlar arası mesafeyi kısaltır. Ayrıca kurak ve don şartlarına karşı bitki direncini arttırır. Daha kısa fakat kuvvetli gövde ve daha koyu yaprak oluşumu sağlar. Diğer bir ifade ile, fidelerin arzu edilmeyen ince-uzun gelişmelerini geçici olarak durdurur.
Monokot bitkileri bu kimyasala hiç cevap vermez. Fakat tüm dikot bitkiler değişik oranlarda cevap verirler.
En çok kullanıldığı bitkiler, krizantem, ortanca, poinsettia (Euphorbia spp.), odunsu süs bitkileri ve park-bahçe alanlarında yetiştirilen çiçekli tarh bitkileridir.
Uygulama şekli ve dozu için etiket tavsiyesine göre hareket edilmelidir.
Türkiye' de ruhsatlı preparatı yoktur.
Genel Adı: Chlormequat chloride
Kimyasal Adı: (2-chloroethyl) N, N, N-trimethyl ammonium chloride
Kullanım Alanı: Süs bitkileri ve diğer bazı kültürler.
Chlormequat chloride, dünya genelinde en çok kullanılan bir BGD'dir. Süs bitkilerinden geranium (sardunya), azalea'ler (Rhododentron spp.), poinsettia'lar (Euphorbia spp.) ve hibiscus türleri önemli kullanım alanlarıdır.
Hindistan'da elma ve armutta çiçek gözü oluşumunu hızlandırmak, şeker kamışında ise olgunlaşmayı sağlamak amaçları ile kullanılmaktadır.
Uygulanması:
Topraktan: Kalemden köklendirilmiş süs bitkilerinde saçak sisteminin yeterince geliştiği dönemde toprağa veya saksılara uygulanır.
Yapraktan: Uç alımı tamamlanmış (piçlenmiş) süs bitkilerinde bir hafta içinde uygulama yapılmalıdır. Hububat kültürlerinde "kardeşlenme dönemi" içinde, fakat sapa kalkmadan önce uygulanmalıdır.
Genel Adı : Mepiquat chloride
Kimyasal Adı: 1,1-Dimethylpiperidinium chloride.
Kullanım Alanı: Mepiquat chloride'in dünya genelinde en yaygın kullanım alanı pamuktur. Bunun dışında bazı ülkelerde soğan, sarımsak, patates ve bağda verimi artırmaya yönelik olarak kullanılmaktadır.
Uygulanması:
Pamukta: Pamuğun erken çimlenme döneminde bitkilerin ortalama minimum 50 cm. yüksekliğe ulaştığı şartlarda yapraktan yapılmalıdır. Geniş alanlarda uçak uygulamaları yapılabilir.
Bağda: Çiçeklenme başlangıcında birinci, meyvelenme başlangıcında ikinci uygulama tavsiye edilmektedir.
GenelAdı: Ancymidol
Kimyasal Adı: ?-cyclopropyl-4-methoxy (?-pyrimin-5-yl) benzylalcohol
Toksisitesi :LD50 4500 mg/kg
Kullanım alanı :Süs bitkileri
Azelea'lar (Rhododentron spp) krizantem, zambak, poinsettia'lar (Euphorbia spp.), lale, delphenium, dahlia, yapraklı süs bitkileri, park çiçekleri v.b
Uygulanması : Topraktan ve yapraktan yapılabilir.Topraktan uygulamalara nem yönünden dikkat edilmeli ve normal nemli şartlarda yapılmalıdır.
Türkiye'de ruhsatlı preparatı yoktur.